Coevorden – In de voormalige synagoge aan de Kerkstraat is donderdagmiddag de tentoonstelling Mechajee Hameetiem, die de doden doet herleven, geopend. Met deze tentoonstelling is tegelijkertijd de verbouwde bovenverdieping van de lerarenwoning geopend.
Bestuurslid Dirkje Mulder van Synagoge Coevorden heette iedereen welkom en schetste een beeld van de zoektocht naar de 22 joodse begraafplaatsen in Drenthe en een begraafplaats nabij Neuenhaus. “Dankzij onze fotograaf Bep Houwen zijn foto’s van alle begraafplaatsen te zien. Het was een behoorlijke zoektocht. Ook is het metaheerhuisje naast de algemene begraafplaats in Coevorden gefotografeerd.” Een metaheerhuis is bedoeld voor het ritueel reinigen van overledenen.
Schril contrast
Wethouder Jan Zwiers toonde zich blij met de vele aandacht voor de historie van de Joodse gemeenschap in Coevorden. “In onze gemeente zijn vier joodse begraafplaatsen. Die in Oosterhesselen ligt er niet goed bij, daar moet wat gebeuren. Die staat in schril contrast tot de joodse begraafplaats bij Dalen.”
Behoefte aan informatie
Daarna kwam Eduard Huisman aan het woord. Hij is beheerder van alle begraafplaatsen van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK). Na een loopbaan in de financiële loopbaan werd hij enkele jaren geleden geconfronteerd met ontslag door sanering. “Even daarna zag ik een advertentie van het NIK, dat op zoek was naar een beheerder van begraafplaatsen. Sinds vijf jaar vervul ik die functie.”
Hij is geboren in Rotterdam in een gezin met Joodse ouders. In het gezin was de oorlog altijd aanwezig.” Hij noemde zichzelf een ‘halve Drent’ gezien zijn familieverleden. “De naam Van Coeverden komt in mijn stamboom voor.”
Huisman vertelde wat over de historie van begraafplaatsen. “De kennis was wat weggezakt. Inmiddels is er een kentering en is er meer behoefte aan informatie.”
Rouwgebruiken
Arthur Vis, ambassadeur voor Stichting Synagoge Coevorden bij de Joodse gemeenschap in Amsterdam/Amstelveen en omgeving, schetste daarop een beeld van de rituelen en gebruiken bij overlijden, begrafenis en rouwperiode in de Joodse gemeenschap. Hij begon zijn verhaal met “Er is geen toekomst zonder verleden.” Daarbij noemde hij David Krammer, die met zijn vrouw in Auschwitz werd vermoord. De gebruiken staan vermeld op een informatieblad, dat bij de de tentoonstelling houdt.
De opening van de tentoonstelling werd verricht door wethouder Jan Zwiers en vrijwilliger Ineke Kruizinga. Aangezien de wethouder bij zijn aantreden had beloofd nooit een lintje door te knippen, liet hij Ineke het lintje doorknippen. Direct na de opening ontstak Vis het jaartijdlicht, dat bij de rouwgebruiken hoort.
Op de tentoonstelling zijn, dankzij de inzet van Vis, veel unieke joodse voorwerpen te zien die te maken hebben met sterven, dood en begrafenisrituelen. De tentoonstelling in de synagoge is te zien vanaf vrijdag 30 augustus. Op de website staat een brochure over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Coevorden. De openingstijden zijn tot en met november op donderdag, vrijdag en zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur en daarna op dezelfde dagen van 13.30 tot 16.30 uur.
