“Ik heb een geweldig mooie tijd gehad”

Coevorden – “Ik verlaat nu als eerste het college. Een hecht team, maar desondanks heb ik niet de illusie gehad, dat dit team altijd blijft bestaan.” Woorden van wethouder Jan Zwiers, die vrijdag 28 februari afscheid neemt en vervolgens aan de slag gaat als directeur van FC Emmen. In dit interview blikt hij terug op een mooie tijd.

Intensieve periode

Jan Zwiers uit Aalden blikt terug. “Ik neem afscheid van een intensieve en mooie periode. Toen bekend werd, dat ik besloot te vertrekken, heb ik onwijs veel reacties gekregen. Ik heb geprobeerd om iedereen persoonlijk, kort of wat langer, te beantwoorden.”

Omslag

Blij is hij met het feit, dat binnen de gemeente, zowel in de organisatie als bij de inwoners in de stad en dorpen, een grote omslag is gemaakt. “Niet overal en niet bij iedereen, maar is er wel heel wat gebeurd. We zijn veel in gesprek, laten mensen zelf eigenaar blijven van mooie projecten voor hun leefomgeving en steunen ze waar het kan en nodig is. Door elkaar te helpen en te motiveren, is de sfeer veel meer opbouwend en positief richting gemeente. Dat voelt goed, want we hebben ook goede bedoelingen met elkaar.”

De wethouders in het college waren na de verkiezingen in 2014 allemaal nieuw. Het college bleef na de verkiezingen in dezelfde samenstelling met burgemeester Bert Bouwmeester en de drie J’s: Jan Zwiers, Joop Brink en Jeroen Huizing. Het was een hecht team. Brink en Huizing hadden als raadslid al wel politieke ervaring, maar Zwiers was echt een nieuwkomer vanuit de nieuwe partij BBC2014. Hoe kwam dit wethouderschap tot stand?

Het begin van BBC2014

“In oktober 2013 kwam ik in beeld bij Derk ten Berge. Ik kende hem al wel van verjaardagen. Samen met Jan Piet Heederik wilde hij veranderingen in de gemeente door een nieuwe politieke partij. Hij vroeg mij of ik mee wilde doen. Ik heb erover nagedacht en ik had wel tijd. Bovendien heeft Derk een gunfactor. Inmiddels hadden Jenny Streur en Diana van Uffelen zich gemeld.”

Knoop doorgehakt

Zij zijn met z’n vijven begonnen met praten. “We wisten wel, dat het anders moest. Maar hoe, dat wisten we nog niet precies. We zijn eens wat gaan opschrijven en we kwamen frequenter bij elkaar. In november 2013 besloten we een partij op te richten, al wisten we nog niet of we wilden meedoen aan de verkiezingen. In december 2013 hebben we de knoop doorgehakt en BBC2014 was een feit.”

Jan Zwiers werd daarbij de lijsttrekker. “We hebben in die tijd veel gelezen en een verkiezingsprogramma opgesteld.We probeerden beelden te krijgen bij hetgeen ons te wachten stond. In die tijd werkte ik bij Lefier in Emmen en ik had wat ruimte om vooral in de avonduren zaken te regelen.”

Het eerste debat

Toen stond het eerste debat te wachten en presenteerde Jan zich als lijsttrekker. “Er werd wat meewarig naar ons gekeken”, aldus Jan. “Een nieuwe partij? Hoe serieus kun je die club nemen? Maar, we kenden de sentimenten in de dorpen, dus daar lagen onze grootste kansen. We zijn met onze campagne trouwens ook in de stad geweest.” De stad Coevorden was niet geheel onbekend voor Jan. “Ik werkte van van 1992 tot 1996 als accountant in Coevorden. In die tijd heb ik de binnenstad en ondernemers al leren kennen. Blanco was ik dus niet.”

In één klap grootste partij

Nadat de stembureaus gesloten waren na de verkiezingen in 2014 kwamen de eerste uitslagen binnen. “Volgens mij was Wezuperbrug de eerste, gevolgd door De Kiel en Schoonoord. De toenmalige gemeentesecretaris Marin Broers zei tegen mij, dat het goed ging. Later kwam hij weer bij mij en zei, dat wij wel eens de grootste partij zouden kunnen worden. Langzamerhand begon ik ook wel te denken, dat dit iets ging betekenen. Toen ik naar huis ging, had de VVD vijf zetels en de PvdA en CDA hadden er elk vier. De volgende dag werd ik op mijn werk gefeliciteerd met de zes zetels. Het bleek, dat we ook nog een restzetel hadden gekregen ten koste van de VVD.”

Formatie

Een drukke tijd brak aan. “Ik werd platgebeld door de pers. Door de uitslag had de zittende coalitie geen meerderheid meer. We hebben dat eerst laten bezinken. De kans was aanwezig, dat de coalitie er een partij bij zou halen. We zochten contact met VVD, PvdA en CDA gebeld en die lieten de formatie aan ons over als grootste partij.”

Ook een volkomen nieuw pad om te bewandelen. “We hebben met alle partijen gepraat. Daarbij hebben we vooral gelet op de mensen die een team kunnen vormen. Ook wilden we drie nieuwe wethouders en mede daardoor werd ons als snel duidelijk, dat we voor de PvdA en het CDA moesten gaan.

Bij de formatie werd D66 een bondgenoot bij het schrijven van het coalitieakkoord. Toen dat klaar was, hebben we pas gesproken over het aantal wethouders. Wel was bij de formatie al wel duidelijk, dat ik de portefeuille zou krijgen die bij mij past.” Deze portefeuille is onveranderd gebleven met economie, recreatie en toerisme, wonen en leefbaarheid, grondbedrijf, vastgoed en economie & beroepsonderwijs en, net als de andere collegeleden, verbindend besturen.

Kat in een vreemd pakhuis

De nieuwe wethouder en de nieuwe raadsleden van BBC2014 voelden zich wel een beetje als een kat in een vreemd pakhuis. Zwiers lacht: “We moesten ons snel de dossiers eigen maken en de functie voelde wat onwennig. We moesten leren over de gedragsregels binnen de raad, het indienen van moties en amendementen en heel wat afkortingen onder de knie krijgen. Daardoor haakten enkele mensen af. Anderen gingen het echt leuk te vinden, we groeiden toe naar een soort volwassenheid. Jenny Streur werd fractievoorzitter. Zij vond dat in het begin wel lastig. Het omgaan met kritiek, de juiste beantwoording en ook debatteren is een techniek.”

De wethouder en BBC2014 groeiden in hun rol. Dat bleef niet zonder resultaat. “In 2018 kregen we er nog eens drie zetels bij. Toen bleef de VVD gelijk en verloren PAC, Gemeentelangen en D66 zetels. “Ik was wat meer ervaren en we hadden inmiddels wat laten zien in de dorpen en de stad.”

Sentiment

Hij denkt wel, dat het sentiment over de gemeentelijke herindeling nog steeds een rol speelt, maar gelukkig wel steeds minder. Direct na de herindeling is veel geld gestoken in de dorpen, die er allemaal fraai bijliggen. “Er is inderdaad veel geïnvesteerd in de dorpen. Maar een paar jaar later zijn de mensen dat weer vergeten”, zegt hij realistisch.

Parels

Voor hem zijn er diverse parels uit zijn loopbaan als wethouder. “Mooie zaken zijn bijvoorbeeld glasvezel, de woonvisie, de economische visie, het stimuleringsfonds en LEADER. Het geld, dat wordt besteed is meer in balans gekomen tussen dorpen en stad. De binnenstad ligt goed op streek en de Dutch TechZone is ook heel bijzonder. Glasvezel is van alle zaken het meest bijzondere fenomeen geworden. Dit zijn voor mij echt de parels uit mijn tijd als wethouder.” Zwiers vond het mooi, dat hij voorzitter mocht worden van het Recreatieschap Drenthe en deel uitmaakte van het dagelijks bestuur van de Dutch TechZone. “Er wordt nog hard gewerkt aan het toerisme, het streven is om nog intensiever op de Hondsrug samen te werken met de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Emmen.

Blij is hij ook met De Molenakkers in Dalen, Jongbloed in Sleen, De Spinde en de vele losse plannen in de dorpen, want nieuwbouw moet blijven doorgaan. “Mede in samenwerking met Jeroen Huizing is de vaart erin gezet.” En tot slot: de goede financiële positie van de gemeente stemt hem tot dankbaarheid. “We kunnen na jaren van bezuinigingen iets terugdoen in de vorm van het stimuleringsfonds en de dorps- en wijkbudgetten. Voor het eerst sinds heel lange tijd, staan we er ook in de media positief op. Als één van de twee gemeenten in heel Noord-Nederland hebben we een positief begrotingssaldo en dalende tarieven voor de lokale lasten.

In beweging

“We hebben de laatste jaren een sfeer kunnen creëren in onze gemeente, die mensen weer in beweging kreeg, vanuit het vertrouwen in de kracht van de samenleving. De stijl van ‘We weten wel wat goed voor jou is’ kan echt niet meer. Er is een grote omslag gemaakt met de vele medewerkers van de gemeente. Wel moet je soms ‘nee’ zeggen, omdat er nu eenmaal regels gelden. We blijven toetsen en handhaven, maar we leggen meer uit waarom we iets doen. Bovendien willen we, voordat mensen een vergunning aanvragen, in gesprek over de mogelijkheden. Als dat duidelijk is, kan een vergunning worden aangevraagd die dan meer kans van slagen heeft.”

Samenwerking

Zwiers vindt, dat de raad nu veel meer gericht is op samenwerking. “Het gaat er niet om om alle verschillen bloot te leggen. Ik was inmiddels meer ervaren en inmiddels hadden we ook in de stad en dorpen wat laten zien. Het raadsakkoord vind ik fantastisch.” Maar, samenwerken begint altijd met vertrouwen en daar hebben we aan gewerkt. Ik denk dit nog niet op alle fronten gelukt is, maar dat vertrouwen groeit nog steeds.

Vrij direct

Jan Zwiers is vrij direct. “Ja, ik ben soms heel expliciet. Dan ga ik wat harder praten en laat duidelijk merken het ergens niet mee eens te zijn. Ik ben daarin wel wat rustiger geworden en heb pas later een oordeel. Als we als gemeente wat fout doen, moeten we dat melden”, vindt hij. Hij voegt eraan toe: “Ik krijg energie van mooie gesprekken.”

Voetbal

Jan Zwiers is verknocht aan voetbal. “Ik ben geboren in Oosterhesselen en daar ben ik begonnen bij VIOS. Ik werd keeper van het eerste elftal. In die tijd heb ik veel geleerd van de routiniers, zoals van Gienus Meijerink die onze trainer was. BVO Emmen kwam een keer bij ons kijken in 1987 en ik kreeg opeens per brief een uitnodiging voor een proeftraining. Dat vond ik natuurlijk prachtig, voetbal was mijn hobby.”

Jan zat in het laatste jaar van zijn studie aan de heao. “Dat vond ik ook belangrijk. Bij het afstuderen moest ik het daarom bij voetballen wel eens laten afweten. Ik heb de studie afgesloten en ben nog een paar jaar gebleven. Ik heb eerste kunnen halen, maar ik was niet goed genoeg. Ik leverde strijd met mijn lichaam, al heb ik veel plezier gehad bij BVO Emmen. Ik kwam in alle grote stadions.”

Na een tijdje in het tweede elftal te hebben gespeeld, besloot Jan terug te keren bij VIOS. “Ondanks het feit, dat ik in 1991 in Aalden was gaan wonen, koos ik voor mijn oude club, omdat mijn zwager Erik Holties, raadslid van BBC2014, net zijn debuut bij ZBC had gemaakt. Ik heb nog zo’n vijf jaar gevoetbald, maar het was een te grote aanslag op mijn lichaam, temeer omdat de laatste jaren mijn positie spits was.

Ik ben gestopt en ben daarna gaan fietsen. In 2011 heb ik de Trans Alpe gefietst en elke zondag trekken we er met een mooi vriendenclubje op uit. Fijn ook dat ik hier bij aan mocht sluiten. Mijn broer is ook bij hetzelfde groepje van de Hesseler Fietsers.

Afscheid

De afscheidsreceptie vindt plaats op vrijdag 28 februari vanaf 16.00 uur in restaurant Wielens in Noord-Sleen. Tijdens deze bijeenkomst vindt ook een raadsvergadering plaats met daarin toespraken voor Jan Zwiers. De bijna oud-wethouder heeft een goed doel uitgekozen: Het Frensenhoes in Meppen. “We moeten meer doen met oude ambachten als erfgoed. Er zit historie. De mensen van Het Frensenhoes zijn bezig met de toekomst en vol enthousiasme worden mensen opgeleid om Het Frensenhoes voort te zetten.

Conclusie

De conclusie van Jan is na al deze woorden: “Ik heb een geweldig mooie tijd gehad, heel veel leuke mensen ontmoet in mijn mooiste baan tot nog toe. Juist dat ontmoeten, die verbinding maken gaf mij een enorme energie. Maar bij FC Emmen, een kans die voor mij uniek voelt, gaan we natuurlijk voor nog leuker!”

Foto’s: Esselien de Groot

Hoofdfoto: tijdens de start van de tweede fase van De Caspershof.