Coevorden – In de voormalige synagoge werd donderdagavond de provinciale herdenking van de bevrijding van de concentratiekampen gehouden. Dat betekende tevens de start van de activiteiten in Drenthe die betrekking hebben op 75 jaar leven in vrijheid.

Vrijheid en verdraagzaamheid

Na het welkomstwoord van voorzitter Wilhelmina Hein van Stichting Synagoge Coevorden kwam gedeputeerde Cees Bijl aan het woord. “We gaan de schouders eronder zetten, dat in onze provincie de vrijheid en verdraagzaamheid van belang zijn. Er vinden onwaarschijnlijk veel activiteiten plaats.” Hij vindt het terecht, dat premier Mark Rutte afgelopen week excuses heeft gehouden voor de houding van de toenmalige regering ten aanzien van de vervolging van de Joden.

Indringend

Opperrabbijn B. (Binyomin) Jacobs hield vervolgens een indringend betoog. “Zijn we hier om de bevrijding te vieren of om de afslachting te herdenken? Valt er wat te vieren?” Hij gaf daarop enige voorbeelden van hoe de oorlog doorwerkt in het leven na de Tweede Wereldoorlog. “De overlevenden zijn beschadigd en dat is in hun latere leven zo gebleven. De oorlog is niet weg, die is gebleven. Er zijn maar weinig Joden, die de bevrijding hebben gevierd. Bovendien was de opvang van Joden na de oorlog verre van vrolijk.

“Wat is vrijheid? Vrijheid moet ook beperkingen kennen. Dat geldt ook voor de democratie. Hitler werd democratisch gekozen. Vrijheid is als wij anderen de vrijheid kunnen om er te mogen zijn.”

Meute

“De Nederlanders, die fout waren in de oorlog, vormden maar een kleine groep. Dat geldt ook voor de mensen in het verzet. De meute liet het gebeuren. En het was de Nederlandse politie, die de Joden uit hun huizen heeft gehaald.” Ook Jacobs noemde de excuses van Rutte. “Sommigen zeggen, dat dat te laat is, zeker voor de overlevenden van de oorlog die inmiddels zijn overleden. Maar eigenlijk is de timing briljant, zeker vanwege het opkomend antisemitisme, dat ernstig aan het groeien is in Europa.”

“Er zijn zes miljoen Joden vermoord, in de Tweede Wereldoorlog zijn in totaal 52 miljoen mensen omgekomen.”

Jacobs hield zijn toehoorders voor, dat je mensen zo snel de verkeerde kant op kan krijgen.”Goebbels bijvoorbeeld. Die heeft het zo weten te brengen, dat het ethisch aanvaard werd dat Joden werden vermoord. Het gevaar ligt nog steeds op de loer.”

Ook de moslims noemde Jacobs. “Het is zo gemakkelijk om alles op de moslims te gooien. Die zouden antisemitisme kweken. Welnu, die waren er niet in de Tweede Wereldoorlog, toch zijn miljoen Joden vermoord.”

Tot slot zei hij: “De herdenking en viering moet nooit een doel worden. Het moet een middel zijn om te voorkomen, dat de kudde de verkeerde kant op gaat.”

Na deze woorden sprak hij het El Male Rachamim en het Kaddish uit, waarna een minuut stilte in acht werd genomen.

Na een pauze in het aangrenzende Museum Thijnhof werden Mauthausenliederen ten gehore gebracht en was er een korte inleiding. Tot slot opende burgemeester Bert Bouwmeester de tentoonstelling over de concentratiekampen in de voormalige synagoge. Deze tentoonstelling is te zien in de periode van 31 januari tot 15 september. De tentoonstelling bevat uniek materiaal uit Auschwitz, Dachau, Theresienstad en het doorgangskamp in Westerbork. De openingstijden van de synagoge zijn tot en met april op donderdag, vrijdag en zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur en vanaf mei op dezelfde dagen van 13.00 tot 17.00 uur.

Donderdagavond was voor de laatste keer het tijdelijke Holocaustmonument ‘Levenslicht’ te zien bij de synagoge.